Atopowe Zapalenie Skóry

ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY (EGZEMA ATOPOWOA)

Jest to choroba przewlekła, spowodowana nieprawidłową odpowiedzi immunologiczną na alergeny środowiskowe, takie jak roztocza zawarte w kurzu czy sierści zwierząt lub alergeny pokarmowe. Nasila się pod wpływem stresu, zdenerwowania, niedoborów pokarmowych lub zmian pogodowych. Szacuje się, że obecnie 20% dzieci dotkniętych jest ta chorobą. Ciągłe drapani powoduje pękanie i krwawienie naskórka, co ułatwia wnikanie drobnoustrojom chorobotwórczym. Osoby z atopowym zapaleniem skóry często też chorują na astmę i katar sienny.

Zalecenia żywieniowe

Niemowlę

W sytuacji, w której przynajmniej jeden z rodziców jest dotknięty alergia , w przypadku niemowlęcia należy :

•                     przedłużyć karmienie naturalne do co najmniej 6 miesiąca życia;

•                     w przypadku niewystarczającej ilości pokarmu, niemożliwości lub niechęci karmienia piersią należy wybierać hipoalergiczne mleko modyfikowane, oznaczone symbolem HA

•                     wprowadzić ostrożnie, jeden po drugim, produkty uczulające lub uznane za źle tolerowane

•                     nie wprowadzać wcześniej  niż :

            - w 9 miesiącu produkty zbożowe zawierające glutem

            - w 12 miesiącu, stopniowo i pojedynczo, jeden po drugim, wprowadzać następujące

              produkty: jajka, ryby, owoce egzotyczne ( kiwi), seler, zielony groszek, przyprawy

              na bazie musztardy

             - w 36 miesiącu, wprowadzać orzechy ( migdały, orzeszki, pistacje, kasztany) do

               posiłków

W przypadku najmniejszych wątpliwości należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym lub alergologiem.

W przypadku rozwinięcia atopowego zapalenia skóry:

Jeśli u niemowlęcia wystąpi atopowe zapalenie skóry, należy wybrać mleczną mieszankę zawierającą hydrolizaty białka. W Polsce stosowane są następujące mieszanki zawierające hydrolizaty białkowe: hydrolizaty kazeinowe Nutramigen, Pregestimil; hydrolizaty białek serwatkowych , Bebilon Pepti 1 i 2, Bebion Pepti MCT, Profylac, Alfare; preparaty o wysokim stopniu hydrolizy zawierające wolne aminokwasy ( Bebilon Amino, Neocate).

Dziecko

Niezbędne jest dbanie, aby dziecko miało prawidło zbilansowaną dietę. Nie wykluczyć nadmiernie produktów z jadłospisu. Dbać o właściwą równowagę flory jelitowej, regularnie spożywać jogurt naturalne, probiotyki , mleko dla niemowląt, które je zawiera, lub ich odpowiedniki (enzymy).

( W Polsce dostępne są m.in. Bebilon pepti, zawiera prebiotyk – kompozycję  oligosacharydow GOS/FOS; Nutramigen LGG – zawiera probiotyk  - Lactobacillus GG; Hipp Plus – probiotyk – zawiera kultury bakterii kwasu mlekowego .

Kobiety w ciąży

W przypadku, gdy kobieta w ciąży lub jej mąż są alergikami, istnieje ryzyko, że u dziecka wystąpią zmiany skórne , zwane atopowym zapaleniem skóry lub egzemą atopowa. Aby zapobiec  tej dolegliwości, mimo że nie ma całkowitej zgodności  w tej kwestii, zaleca się unikanie spożywania:

•                     produktów na bazie orzechów ziemnych

•                     owoców oleistych

W przypadku skłonności do alergii odradza się także spożywanie jajek, ryb i mleka. Jeśli skłonności takie nie występują, spożywanie ryb bogatych w kwasy tłuszczowe  omega 3 może zapobiec rozwinięciu się atopowego zapalenia skóry.

Należy podczas każdego posiłku spożywać jogurt naturalny oraz dbać o właściwą równowagę flory jelitowej, co może pomóc w obniżeniu ryzyka wystąpienia atopowego zapalenia skóry.

Praktyczne wskazówki

•                     Przedłużyć okres karmienia piersią do 6 miesiąca życia

U noworodków z podwyższonym ryzykiem atopii (rodzic z alergią) karmienie piersią nie powinno zakończyć się zbyt wcześniej  i jeśli to możliwe, powinno być wydłużone do 6 miesiąca, w celu opóźnienia kontaktu z potencjalnie uczulającymi produktami. W przypadku pojawienia się atopowego zapalenia skóry  należy zastosować hydrolizaty kazeinowe  ( Progress, Nutramigen) lub hydrolizaty kolagenu (Neocate, Pregomine). Te preparaty są również zalecane w przypadku alergii na mleko krowie. Jeśli kamienie piersią nie jest możliwe, w sytuacji podwyższonego ryzyka atopii (co należy odróżnić od obecności atopowego zapalenia skóry) zaleca się zastosowanie hipoalergicznego mleka modyfikowanego  ( częściowe hydrolizaty białka; Bebiko HA, Bebilon HA, Human HA, Nan Ha).

•                     Opóźnić wprowadzanie nowych pokarmów

Oprócz mleka nie zaleca się wprowadzanie innych produktów przed osiągnięciem przez dziecko wieku 6 miesięcy. Po tym czasie należy rozpoczynać stopniowe i indywidualnie wprowadzenie nowych pokarmów.

Produkty uznawane za alergizujące, tak jak opisano w zaleceniu, powinny zostać wprowadzone jeszcze później, Wskazane jest upewnienie się co do właściwego zrozumienia  tych wskazówek przez rodziców.

Unikać bezpodstawnych manipulacji dietetycznych

We wstępie podkreślono konieczność zorganizowania konsultacji w sprawie dokładnych o rad żywieniowych. Ryzyko stanowi irracjonalne podejście rodziców do żywienia dzieci

oraz wykluczenie z diety różnych grup pokarmów, co może wywołać u dziecka dysproporcje żywieniowe szkodliwe dla harmonijnego rozwoju. Ze strony lekarza konieczne jest powstrzymanie się od zalecania w celach diagnostycznych nadmiernego wykluczania pokarmów. Jeśli pacjent lub rodzice dziecka dotkniętego atopowym zapaleniem skóry odnoszą wrażenie, że objawy atopowego zapalenia skóry pogłębiają się po spożyciu pewnych pokarmów, co może się zdarzyć, należy zaopatrzyć się w wystarczającą ilość dowodów, uzyskanych przez badania alergologiczne i dokładnie przeprowadzony wywiad lekarski. Nie należy jedynie sugerować się niezbyt precyzyjnymi odczuciami.

Dieta kobiety ciężarnej cierpiącej na alergię i/lub której partner jest alergikiem

Zapobieganie atopowemu zapaleniu skóry odbywa się również przez przekazywanie odpowiednich zaleceń kobietom ciężarnym. Jeżeli matka, ojciec lub obydwoje z rodziców mają skłonności do alergii, zaleca się, aby w trakcie ciąży i w okresie karmienia piersią:

•  kobieta ciężarna nie spożywała orzeszków ziemnych, jajek, mleka, ryb (jeśli istnieje skłonność do alergii na te produkty). Jednakże ograniczenie spożywania trzech ostatnich produktów jest dość dyskusyjne i odnosi się do amerykańskich zaleceń. W tym okresie nie zaleca się również spożywania różnych odmian orzechów;

•  spożywała probiotyki. Badania wykazały zmniejszenie o połów? częstotliwości występowania atopowego zapalenia skóry u dzieci dzięki zastosowaniu probiotyków zawierających szczep Lactobacillus rhamanous. Jednak nie wszystkie probiotyki mają jednakowy skład i dlatego niezbędne są dalsze badania, zanim takie rozwiązanie zostanie systematycznie zalecane. Należy natomiast namawiać pacjentów do spożywania jogurtów naturalnych co najmniej 3 razy dziennie dla utrzymania lepszej równowagi flory jelitowej.

elementy patofizjologii

Atopowe zapalenie skóry stopniowo ewoluuje w obszarze dotkniętym chorobą. Według M.L. Barbet można zdefiniować je jako „genetyczne predyspozycje do rozwoju nadwrażliwości na nieswoiste alergeny wziewne i/lub alergeny pokarmowe .                

      \

Znaczenie kwasów omega 3                                                                     

 Szwedzkie badania wykazały znaczenie spożywania produktów zawierających kwasy tłuszczowe omega 3 przez kobiety ciężarne ze względu na ich ochronne działanie w sytuacji alergii wywoływanych przez ryby.

Czy zalecać spożywanie produktów na bazie probiotyków?

Chodzi tu o nowe, oparte na obserwacjach twierdzenie, że zniszczenie flory jelitowej sprzyja rozwinięciu atopii. Wymaga ono jednak przeprowadzenia dodatkowych badań. Dostępne są już specjalne rodzaje mleka dla dzieci, zawierające zarówno prebiotyki, jak i probiotyki  Badania dowiodły, że wczesna ekspozycja na otoczenie zawierające liczne wiązki mikroorganizmów (glukany) mogłaby przyczynić się do zmniejszenia ryzyka rozwoju chorób alergicznych u dzieci. Niezbędne są jednak dalsze badania w celu określenia ich wpływu na atopowe zapalenie skóry.

Badania do przeprowadzenia

Nie zostało do końca określane stanowisko, jakie należy zająć w stosunku do sposobu nieodżywaniu się przez kobiety ciężarne oraz karmiące piersią  w sytuacji zagrożenia alergią. Przedstawiono już ryzyko, które pojawia się w przypadku ekspozycji na alergeny w trakcie ciąży jednak Verhasselt et al. w ostatnich badaniach przeprowadzonych na myszach udowadnia przeciwne zjawisko w przypadku astmy i uważają, że w perspektywie, po przeprowadzonych badaniach klinicznych, powszechnie stanie się doradzanie kobietą, aby „nie unikały kontaktu z alergenami  i wprost przeciwnie , aby zwiększały częstość ekspozycji alergany podczas karmienia.

Niemniej jednak istnieje jednomyślne porozumienie, aby zalecać karmienie piersią w pierwszych miesiącach życia dziecka oraz opóźni wprowadzanie nowych alergenów pokarmowych u noworodków  o podwyższonym ryzyku alergicznym.

Równolegle ze stosowaniem się do wskazówek żywieniowych , opisanych w tym rozdziale należy  zapewnić dziecku dotkniętemu atopowym zapaleniem skóry:

•                     sprzyjające otoczenie,

•                     żadnych zabawek z lateksu,

•                     pościel antyroztoczowa,

•                     korzystać z dostosowanych środków do prania,

•                     maksymalnie ograniczyć obecność kurzu,

Główne alergeny:

1. Mleko i produkty mleczne: masło, margaryna, sery, jogurty, kefiry, śmietana itp.

2. Jaja kurze i produkty zawierające je.

3. Soja

4. Produkty zbożowe zawierające gluten

5. Orzechy arachidowe, włoskie, ziemne itd.

6. Owoce głownie cytrusowe

7. Ryby, skorupiaki

8. Miód

9. Konserwanty, barwniki

Bezpieczne produkty:

ryż, kukurydza, gotowane jabłko, brokuły, szparagi, szpinak, sałata, ziemniaki, sól cukier, ocet winny, oliwa z oliwek,biszkopty, pierniczki, paluszki, gorzka czekolada, suszone owoce, królik, indyk, jagnięcina itp.